|
|
|
ŚLADY PRZESZŁOŚCI - UCZNIOWIE ADOPTUJĄ ZABYTKI
"Ślady przeszłości - uczniowie adoptują zabytki" to program edukacyjny organizowany przez
Centrum Edukacji Obywatelskiej we współpracy z: Narodowym Centrum Kultury, Ministerstwem Kultury
i Dziedzictwa Narodowego (w ramach programu "Patriotyzm jutra") oraz Fundacją im. Leopolda Kronenberga.
Uczniowie pracując metodą projektu, poszukują zabytkowych obiektów, poznają ich historię i opiekują się nimi.
Tytuł naszego projektu nosi nazwę Legendą osnuta.
INFORMACJE O PROJEKCIE
1. Informacja o wybranym zabytku
Powstanie kapliczki maryjnej przy ul. Głogowskiej w Gliwicach - Sośnicy (początek XIX w.), wiąże się z legendą o działalności
śląskich rozbójników - Eliasza i Pistulki. Przez wiele lat mijali ją wierni, udając się do kościoła w Zabrzu. Ma postać wieżyczki. Załamana jest schodkowo w trzech kondygnacjach.
Każdy z powstałych czworościennych graniastosłupów ma dookolny okapnik. Z przodu środkowej kondygnacji znajduje się wnęka zasłonięta sztachetową metalową bramką.
Ostatnia bryła to ściana tylna i dwa filary łukowato zwieńczone.
Czworoboczna bryła kapliczki nakryta jest czterospadkowym daszkiem.
2. Informacja o podjętych przez uczniów działaniach
a) prace badawcze, wykorzystane źródła informacji
Uczniowie zaznajomili się z historią Sośnicy, odszukali obiekt zabytkowy, poznali jego legendę, dokonali pomiarów kapliczki,
wykorzystali wywiady spisane przez byłych uczniów szkoły z Alfonsem Staniczkiem, analizowali mapę z 1867 r. Śledzili strony internetowe, gł. www.gliwiczanie.pl i www.nmpww.com. Oprócz materiałów pomocniczych dla nauczycieli opracowanych i wydanych przez CEO korzystali z następującej literatury:
R. Hryń- Kuśmierek, Z. Śliwa, Encyklopedia tradycji polskich; B. Korczewska Przewodnik po Sośnicy; K. Kubalska- Sulkiewicz Słownik terminologiczny sztuk pięknych; M. Lipok - Bierwiaczonek Przy śląskich drogach; T. Seweryn Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce.
b) opieka nad zabytkiem
Wiosną 2008 r. uczniowie rozpoczęli drobne prace porządkowe wokół kapliczki.
Przynosili kwiaty i znicze. Posadzili w jej pobliżu krzewy ozdobne.
Jesienią do prac porządkowych i malarskich przyłączyli się mieszkańcy Sośnicy.
c) działania informacyjne
Wydanie broszury zawierającej legendę o powstaniu zabytku, rozwieszenie plakatów o planowanej uroczystości, ogłoszenie Księdza Proboszcza, informacje w prasie ("Gość Niedzielny" z 30.11.2008 r i "Miejski Serwis Informacyjny" z 4.12.2008 r.) oraz radio Plus.
d) uroczysta adopcja
My uczniowie Szkoły Podstawowej nr 21 im. H. Sienkiewicza w Gliwicach, mając na względzie urodę i drzemiące w zabytkach bogactwo treści niniejszym aktem dokonujemy adopcji kapliczki maryjnej znajdującej się w naszym mieście przy ulicy Głogowskiej.
Obiecujemy:
- objąć kapliczkę stałą opieką,
- poznawać jej historię,
- dbać o estetyczny wygląd otoczenia, w którym się znajduje,
- upowszechniać wiedzę o niej.
To przyrzeczenie, które 20.11.2008 r. złożyli uczniowie SP nr 21 w Gliwicach, dokonując adopcji kapliczki maryjnej.
Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą w kościele NMP Wspomożenia Wiernych. Po nabożeństwie zebrani udali się pod kapliczkę, gdzie nastąpiło jej poświęcenie, przecięcie wstęgi - symboliczne przekazanie zabytku przez Księdza Proboszcza S. Tomika i panią Dyrektor SP nr 21 A. Krasowską pod opiekę uczniom.
Uczniowie klasy czwartej recytowali wiersz D. Raka "Kapliczki przydrożne", zapalili znicze i złożyli wiązankę kwiatów.
Dalsza część uroczystości przebiegała w budynku szkolnym. Składały się na nią: prezentacja multimedialna o dotychczasowych działaniach w ramach projektu, teatrzyk cieni - przedstawienie legendy o powstaniu kapliczki,
widowisko teatralne "O dobrej Hance i złej Hanie",
podziękowania mieszkańcom Sośnicy, którzy włączyli się do projektu
i podpisanie aktu adopcji.
e) inne działania
W ramach projektu oprócz w/w wykonano następujące działania: dokumentację fotograficzną, układano wiersze o legendach sośnickich, przygotowano wystawę o przydrożnych kapliczkach i wystawę prac plastycznych o tutejszych legendach, opracowano biografie rozbójników oraz "spisano z nimi wywiady", porównywano ich postacie do Janosika i R. Hooda.
3. Sojusznicy w projekcie
W opiekę nad kapliczką zaangażowała się społeczność Sośnicy: E. Semczuk, F. Domczyk, D. Szczekan i B. Korczewski. Proboszcz ofiarował figurę Matki Bożej, a pan J. Woźniak (kustosz Izby Tradycji KWK Sośnica - Makoszowy) kserokopię mapy z 1867 r. z zaznaczoną kapliczką.
Policja zapewniła bezpieczeństwo podczas uroczystości pod kapliczką 20.11.2008 r.
Dyrektor i Rada Rodziców czuwała nad stroną finansową przedsięwzięcia.
4. Ciekawe historie, anegdoty związane z zabytkiem
Według legendarnych opisów powstanie kapliczki maryjnej w Sośnicy przy ulicy Głogowskiej, łączy się z działalnością na tym terenie w latach 1805 - 1809 Wincentego Eliasza i Karola Pistulki - śląskich rabusiów.
Pewnego razu wieśniak z Sośnicy udał się wraz z parobkiem do lasu. Gdy zbierali drzewo na opał, podpatrzyli, że Pistulka i Eliasz zakopali w ziemi pokaźnych rozmiarów przedmiot, a na miejsce to wtoczyli wielki kamień.
Gdy rozbójnicy oddalili się, chłopi postanowili sprawdzić, co zostało ukryte pod głazem. Odsunęli go, odkopali warstwę ziemi i ujrzeli ... skrzynię. Załadowali ją na taczkę i pojechali do domu. Na miejscu okazało się, że w pudle ukryta została ogromna suma pieniędzy.
Zamiast się nią podzielić, wieśniak wygnał parobka z domu. Ten wyklął pracodawcę i jego spadkobierców, po czym oddalił się.
W miejscu, w którym znaleziono skarb, wieśniak dręczony wyrzutami sumienia, nakazał wybudować kaplicę. Chciwy gospodarz niedługo cieszył się majątkiem. W krótkim bowiem czasie zmarł, a jego potomkowie stali się ludźmi biednymi.
W przeszłości kaplica regularnie odwiedzana była przez procesje błagalne. Przez całe lata nazywana była przez mieszkańców Sośnicy "dziękczynną". W okresie międzywojennym widniał na niej napis w języku niemieckim: Chrześcijaninie nie przechodź bez pozdrowienia, pamiętaj, że jestem twoim Zbawcą!
Warto odwiedzić:
http://spotkaniahistoryczne.bloog.pl/
    
|
|
